مسجد سرپلک یزد یکی از بناهای تاریخی و مهم شهر یزد است که قدمت آن به قرن هشتم هجری قمری بازمیگردد و در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. این مسجد که نام خود را از محله تاریخی سرپلک گرفته، در خارج از حصار قدیمی شهر یزد واقع شده بود و امروزه در بافت تاریخی شهر جای دارد.
ساختار مسجد از خشت و گل است و در برخی قسمتها مانند کف و پشتبام از آجر استفاده شده است که نمونهای از معماری کویری ایران به شمار میرود. مجموعه مسجد شامل شبستان زمستانی، صحن، گنبد و ایوان تابستانی است. ورودی اصلی مسجد در ضلع جنوبی و شرقی قرار دارد که بر سردر شرقی آن کتیبه کاشی با تاریخ ۱۱۲۳ هجری قمری نصب شده و شعری به خط نستعلیق بر آن نگاشته شده است. ورودی ضلع جنوبی به ساباطی باز میشود که دارای کاربندی گچی و قاب کاشی است و بر آن نوشته شده «مسجد آیتالله مدرس» که این قسمت سر در جدیدی است.
شبستان زمستانی مسجد با پوشش طاق و تویزه در سطحی بلندتر از صحن و ایوان تابستانی در ضلع شرقی صحن قرار دارد و روبروی آن در ضلع غربی، شبستان زمستانی کوچکتری دیده میشود. گرمخانه مسجد نیز در ضلع شرقی صحن واقع شده و پوششی از طاق و تویزه دارد. کاشیکاریهای مسجد سرپلک از نوع ششوجهی با حاشیههای سیاه و سفید در دیوارهها و دستاندازهای غرفهها است که از نمونههای برجسته هنر کاشیکاری تیموری در یزد محسوب میشود. این کاشیکاریها جلوهای خاص به فضای مسجد بخشیدهاند و نشاندهنده اهمیت هنری و معماری این بنا هستند. مسجد سرپلک علاوه بر کارکرد مذهبی، به عنوان یکی از نمادهای معماری سنتی کویری و هنر کاشیکاری یزد شناخته میشود و در کنار حسینیه متصل به آن، مجموعهای کامل از فضاهای مذهبی و فرهنگی را تشکیل میدهد.
آدرس:
یزد، محله سرپلک، ابتدای بازارچه سرپلک