مجموعه خان یزد یکی از شاخصترین بناهای تاریخی شهر در دل بافت قدیم است که شامل بازار خان، حمام خان، میدان و مدرسه خان میشود. این مجموعه به دستور محمدتقی خان بافقی، حاکم معروف یزد، از دوره قاجار تا امروز بهخوبی حفظ شده و همواره محل رفتوآمد مردم، گردشگران و علاقهمندان معماری اصیل کویری است.
ویژگیها و بخشهای اصلی
بازار خان: بزرگترین و طویلترین بازار تاریخی یزد با بیش از ۲۷۰ متر طول و حدود ۶ متر ارتفاع، که هسته تجارت سنتی شهر محسوب میشود و دارای دو مسیر شمالی-جنوبی و شرقی-غربی است. ترکیب معماری خشتی-آجری و سقفهای گنبدی شکل باعث خنکی فضا شده و قدم زدن در راستههای مختلف بازار فرصتی برای تماشای حجرهها و صنایع دستی یزدی است.
حمام خان: ساخته شده برای خانها و بزرگان، با فضایی وسیع، سقف گنبدی و تزئینات گچبری. این حمام تاریخی اکنون به رستورانی سنتی تبدیل شده و فضایی اصیل برای استراحت و تجربه غذاهای بومی فراهم آورده است.
میدان خان: میدانی مرکزی با مغازههای متعدد و محور ارتباطی بازار قیصریه، مسجد ملااسماعیل و چندین بازارچه قدیمی. این میدان زمینهساز حضور مردم، خرید و دیدارهای اجتماعی بوده و همچنان به عنوان میدان اصلی بافت قدیم یزد شناخته میشود.
مدرسه خان: حوزه علمیه تاریخی با دو حیاط قرینه و حجرههای متعدد برای طلاب که بخشی مهم از فعالیتهای مذهبی و آموزشی یزد را بر عهده دارد. مجموعه خان یزد با شماره ۱۷۰۹ در فهرست آثار ملی ایران ثبت شده و جزو میراث ارزشمند تاریخی این شهر است.
آدرس مجموعه خان یزد:
یزد، ابتدای خیابان قیام، چهارراه شاهزاده فاضل، در قلب بافت تاریخی محله گودال مصلی
(دسترسی راحت از میدان امیرچخماق و خیابان امام خمینی)
در نزدیکی مجموعه خان، چندین اثر تاریخی شاخص قرار دارد که بازدید از آنها توصیه میشود:
میدان امیرچخماق، در فاصله ۵۰۰ متری ۷ دقیقه پیاده
مسجد جامع یزد با فاصله ۱ کیلومتر ۱۲ دقیقه پیاده .
زندان اسکندر، بنایی تاریخی و اسرارآمیز، در ۱.۵ کیلومتری۲۰ دقیقه پیاده
بازار قیصریه و بازار ملا اسماعیل در فاصله ۵ تا ۱۰ دقیقه پیاده،.
حمام خان (رستوران سنتی)، درون مجموعه قرار دارد و با معماری اصیل و فضای سنتی، محل مناسبی برای استراحت و تجربه غذاهای محلی و اصیل شهر است