میدان امیرچخماق در قلب بافت تاریخی یزد، یکی از نمادهای شاخص این شهر کویری است. این مجموعه‌ی بی‌نظیر از دوره تیموری (قرن نهم هجری قمری) به‌دستور امیر جلال‌الدین چخماق – حاکم و سردار شاهرخ تیموری – و با همت همسرش ستی فاطمه ساخته شد .
میدان امیرچخماق مجموعه‌ای از آثار تاریخی مانند مسجد، تکیه، بازار، آب‌انبار و نخل تاریخی را در خود جای داده که همگی بیانگر تاریخ، فرهنگ و هویت مذهبی و اجتماعی یزد هستند.
مهم‌ترین بنای این مجموعه، مسجد امیرچخماق است که با معماری تیموری، ایوان‌های مرتفع، شبستان‌های ستون‌دار، کاشی‌کاری‌ها و بادگیرهای سنتی‌اش، جلوه‌ای باشکوه از معماری ایرانی–اسلامی را به نمایش می‌گذارد. تکیه سه‌طبقه با مناره‌های بلند و طاق‌های منظم، در کنار میدان قرار دارد و در ایام محرم و مناسبت‌های مذهبی، میزبان آیین‌های عزاداری و نخل‌برداری است. در بخش شرقی میدان، بازار حاجی قنبر قرار دارد که از قرن نهم هجری پابرجاست و هنوز هم محل خرید و فروش فرش، پارچه، شیرینی یزدی و صنایع‌دستی است.
از دیگر بخش‌های مهم میدان، آب‌انبارهای تاریخی آن هستند که با بادگیرهای بلند و سازه‌های زیرزمینی برای ذخیره آب ساخته شده‌اند؛ آب‌انبار پنج بادگیری و آب‌انبار ستی فاطمه از مهم‌ترین این موارد هستند. در میانه میدان، حوض و فضای سبز با طراحی هندسی زیبا و فواره‌های ساده، محوطه را زنده‌تر کرده است. مجسمه‌های مسی نصب‌شده در اطراف میدان نیز یادآور فرهنگ سقایی و عزاداری در یزد هستند. در این میدان یک نخل چوبی بسیار بزرگ با قدمت چند صد ساله وجود دارد که در مراسم محرم توسط مردم حمل می‌شود و از نمادهای مهم عزاداری در یزد است.
میدان امیرچخماق نه‌تنها یک فضای تاریخی بلکه مرکزی برای تعامل اجتماعی، فرهنگی و مذهبی مردم یزد است. شب‌های این میدان به‌ویژه در ایام تعطیل و مناسبت‌ها، با نورپردازی بسیار زیبا، میزبان گردشگران داخلی و خارجی است. در اطراف میدان انواع کافه‌ها، فالوده‌فروشی‌های سنتی و فروشگاه‌های سوغات قرار دارند که به فضای توریستی آن رنگ و روح می‌دهند.
در نزدیکی این میدان مکان‌های مهم دیگری نیز قرار دارند که امکان بازدید هم‌زمان را فراهم می‌کنند. از جمله آن‌ها می‌توان به بازار خان، خانه لاری‌ها، خانه کلاهدوزها (موزه آب)، مسجد حظیره و زورخانه ستی فاطمه اشاره کرد. این جاذبه‌ها در فاصله‌ای نزدیک به میدان قرار گرفته‌اند و با چند دقیقه پیاده‌روی می‌توان به آن‌ها دسترسی داشت.
در مجموع، میدان امیرچخماق یزد تنها یک میدان نیست، بلکه مجموعه‌ای پویا از تاریخ، مذهب، فرهنگ، معماری و زندگی شهری است که بازدید از آن تجربه‌ای بی‌نظیر برای هر گردشگر خواهد بود. این میدان، به‌نوعی قلب تاریخی شهر یزد و دروازه‌ای به روح سنتی و مذهبی این شهر کویری به‌شمار می‌آید.
آدرس:
یزد، خیابان امام، میدان امیرچقماق
عکاس:
کیانا آقاداوودی جلفایی
کیمیا بهنیافر
فاطمه میرزایی پور میبدی