مسجد جامع یزد بنایی تاریخی و باشکوه است که ساخت آن حدود ۱۰۰۰ سال طول کشیده و در سه دوره مهم ساسانی، ایلخانی و تیموری شکل گرفته است. پایههای مسجد بر روی آتشکدهای ساسانی بنا شده و بخشهای اصلی گنبدخانه و سردر آن به ترتیب به دوره ایلخانی و تیموری تعلق دارد. این مسجد بهخاطر منارههای بلند (بلندترین منارههای جفتی ایران با ارتفاع حدود ۵۲ متر)، سردر رفیع، کاشیکاریهای زیبا و منحصر به فردش شهرت دارد.
مسجد جامع یزد در بافت قدیمی شهر قرار داشته و در طول زمان، از داخل حصار شهر به حومه آن نزدیک شده است. مساحت کل بنا حدود ۹۸۰۰ مترمربع است و شامل صحن وسیع، ایوان، شبستانها، کتابخانه و هفت ورودی است که به کوچههای اطراف باز میشوند. سبک معماری مسجد به شیوه آذری (مغولی) است و در تزئینات آن از کاشیهای معرق با رنگهای آبی، زرد، سبز و کبود استفاده شده است.
این مسجد یکی از شاهکارهای معماری دوره تیموری به شمار میرود و کتیبههای تاریخی با خط کوفی و ثلث در سردر آن، نام شاهرخ تیموری و تاریخ ۸۶۱ هجری قمری را نشان میدهد. همچنین، مسجد جامع یزد به عنوان قدیمیترین نمونه معماری مذهبی در منطقه یزد شناخته شده که الگوی معماری آن در قرن نهم هجری قمری در بناهای مذهبی منطقه تقلید شده است.
از ویژگیهای مهم مسجد میتوان به گنبد دوپوسته، استفاده از طاق و تویزه در شبستانها، سامانه روشنایی غیرمستقیم و تزیینات غنی اشاره کرد. این بنا در سال ۱۳۱۳ در فهرست آثار ملی ایران ثبت شده و در سالهای اخیر نیز به عنوان میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیده است.
.مسجد جامع یزد نه تنها مکانی مذهبی، بلکه نمادی از تاریخ، فرهنگ و هنر ایرانی-اسلامی است که هر ساله گردشگران و پژوهشگران زیادی را به خود جذب میکند.
آدرس:
یزد، خیابان امام خمینی، مقابل برج ساعت، انتهای خیابان مسجد جامع